Theo thông tin từ Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) đồng thời cũng là Tổng giám đốc Vinacontrol Hồ Chí Minh, 05 doanh nghiệp hạt điều trong nước đang có nguy cơ mất trắng 36 container hàng với trị giá 7,025 triệu USD, tương đương khoảng 162 tỷ đồng.

Theo thông tin ban đầu, có đến 17 doanh nghiệp Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu điều sang Ý theo phương thức thanh toán nhờ thu trả tiền trao chứng từ (D/P) với tổng số lượng gần 100 container cho nhiều khách hàng thông qua công ty môi giới Kim Hạnh Việt. Tuy nhiên, phát hiện nhiều dấu hiệu bất thường nên doanh nghiệp đã tìm cách ngăn chặn nên chỉ còn 36 cont hàng bị mất quyền kiểm soát.

Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) đồng thời cũng là Tổng giám đốc Vinacontrol Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn báo chí.

Theo hướng dẫn của người mua hàng,  các doanh nghiệp Việt Nam nộp hồ sơ gốc bao gồm cả vận đơn đường biển bản gốc cho Ngân hàng Việt Nam để nhờ thu tiền bán hàng. Sau đó, ngân hàng Việt Nam đã gửi bộ chứng từ gốc cho ngân hàng thanh toán Thổ Nhĩ Kỳ và Italia của người mua qua dịch vụ phát chuyển nhanh DHL.

Với hồ sơ gửi đến ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ, trong quá trình gửi hồ sơ nhờ thu từ ngân hàng Việt Nam tới các ngân hàng của người mua thì đều có sự thay đổi về số SWIFT (mã định danh ngân hàng), sau khi ngân hàng của người mua nhận được bộ chứng từ thì họ thông báo người mua không phải khách hàng của họ và đã trả lại bộ chứng từ nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào, không cung cấp số vận đơn. Trong khi đó, với hồ sơ gửi đến ngân hàng tại Ý, ngân hàng tại quốc gia này thông báo đã nhận được bộ chứng từ nhưng là bản copy, không phải bản gốc.

Vụ việc đang hết sức cấp bách vì hàng đã và đang đến các cảng của Ý nhưng doanh nghiệp và ngân hàng Việt Nam không biết bộ chứng từ gốc của các lô hàng ở đâu, trong khi bất kỳ ai có chứng từ gốc đều có thể nhận hàng càng khiến doanh nghiệp đứng ngồi không yên trước nguy cơ mất hàng.

Ngay khi nhận được thông báo về vụ việc, Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) đã lập tức họp với các doanh nghiệp xuất khẩu và có báo cáo số 23/2022/TM-HHĐ ngày 10.3.2022 gửi Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành chức năng kiến nghị hỗ trợ các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, VINACAS cũng đã có văn bản hỏa tốc gửi Đại sứ quán Việt Nam và Thương vụ Việt Nam tại Ý, công ty mẹ của các hãng tàu để yêu cầu có biện pháp ngăn chặn khẩn cấp, tạm thời giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ cập cảng, và chỉ cho phép giải phóng hàng khi nhận được xác nhận từ người bán, bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp Việt Nam.

Thực hiện Công điện số 1583/CĐ-VPCP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc xuất khẩu hạt điều sang thị trường Châu Âu, các bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT), Công an, Giao thông Vận tải (GTVT) và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang khẩn trương phối hợp với Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) và các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra, làm rõ nguyên nhân để có biện pháp xử lý, hỗ trợ theo thẩm quyền.